Aktualności, nowinki, informacje

Sądecczyzna znana jest z dojrzewających na słońcu owoców, z których produkuje się przepyszne soki, wybornych ciast, owczych serów podawanych na wiele sposobów, łagodzącej różne dolegliwości wody mineralnej. To także kraina pachnących ziół i złocistego miodu.

Wiele osób nie wyobraża sobie pobytu w górach bez spróbowania wyrobów z owczego mleka. Na przełomie kwietnia i maja odbywa się tradycyjne wypędzenie owiec na hale, górale dopełniają wszystkich wymaganych tradycją obrzędów, takich jak okadzanie owiec, czy próbny udój. Na halach owce zostają aż do jesieni. Stada muszą zejść z gór przed dniem św. Michała, czyli 29 września. Jak mówi powiedzenie, jeśli ktoś na halach zostanie dłużej, to nie dożyje wiosny.

Kultywowanie tradycyjnego wypasu to nie tylko atrakcja dla turystów, służy także przyrodzie. Owce są jak ekologiczne kosiarki, nie pozwalają, by górskie hale zarastały. To pomaga wielu gatunkom rzadkich roślin, np. storczyków, sprzyja także drapieżnym ptakom, które na halach wypatrują zdobyczy.

Smakołyki z owczego mleka

Oscypek to najpopularniejszy produkt z owczego mleka. Jak powstają te przepyszne sery? Na halach po wydojeniu owiec bacowie zlewają mleko do specjalnej kadzi, robią to przez lniane płótno, by odcedzić źdźbła trawy i inne zanieczyszczenia. Do kadzi dodaje się klag, czyli sproszkowaną podpuszczkę, dzięki temu powstaje masa serowa, którą odciska się i formuje. Bacowie mają swoje ulubione formy, czasem przekazywane z pokolenia na pokolenie. Uformowane sery moczy się w solance, potem są wędzone.

Od 14 lutego 2008 roku góralskie oscypki są drugim po bryndzy podhalańskiej polskim produktem regionalnym chronionym przez prawo unijne, uzyskały status Chronionej Nazwy Pochodzenia (PDO). Można je produkować pod taką nazwą m.in. w powiecie nowosądeckim, w gminach Piwniczna, Muszyna i Krynica-Zdrój.

Oscypki można podawać na wiele różnych sposobów, dodawany jest na przykład do sałatek. Dojrzały oscypek, taki już twardawy, starty z powodzeniem zastępuje w kuchni parmezan W menu hotelu „Klimek” w Muszynie wśród przystawek jest grillowany oscypek, szef kuchni podaje go z sosem żurawinowym, na rukoli. Trudno się temu przysmakowi oprzeć. Można także skosztować pierogów bacy z dodatkiem różnych regionalnych serów.

Miody, owoce i woda

W sądeckiej kuchni bardzo popularne są także ziemniaki. Górale potrafią wyczarować z nich prawdziwe kulinarne cuda, pyszne są np. placki ziemniaczane, które zamiast smażyć, piecze się na blasze i polewa stopionymi skwarkami, śmietaną albo smaruje bryndzą. W hotelu Klimek można spróbować pysznego, aksamitnego kremu z ziemniaków podawanego w wybornym towarzystwie twarogu i chipsów z boczku.

Sądecczyzna słynie z gospodarstw pszczelarskich produkujących smaczne i zdrowe miody. W miejscowości Stróże na turystów czeka Sądecki Bartnik z ciekawym muzeum pszczelarskim im. Bogdana Szymusika, w którego kolekcji znajduje się ponad 100 różnych uli. Co roku, w pierwszą niedzielę lipca, w Sądeckim Bartniku odbywa się impreza plenerowa zwana „Biesiadą u Bartnika”. W Łabowej warto zobaczyć pasiekę „Barć” im ks. dra Henryka Ostacha, gdzie można się zapoznać z historią bartnictwa w Polsce. Smaczne i zdrowe miody służą m.in. do przygotowywania różnych wypieków. W menu hotelu Klimek jest m.in. deser jogurtowy z dodatkiem orzechów oraz miodu.

Region słynie z suszonych śliwek. To łukowicka śliwka suszona, owalny owoc z miękkim i soczystym miąższem pokryty białą „szadzią”, która chroni przed wyschnięciem oraz suska sechlońska, podsuszona i podwędzona śliwka. Słynne są także łąckie jabłka. Do przygotowywania posiłków wykorzystuje się także różne dary lasu, np. grzyby. W hotelu Klimek można spróbować sałatki z sezonowych warzyw oraz rydzów, a także pierogów z kapustą i grzybami.

Region słynie także z wód mineralnych. Kilka pijalni jest w samej Muszynie. Można spróbować np. naturalnej wody mineralnej „Milusia” udostępnionej do spożycia w odległości 150 m od muszyńskiego rynku, w budynku pijalni. „Milusia” jest wodą leczniczą szczególnie wskazaną przy następujących schorzeniach: choroby reumatologiczne, choroby dolnych dróg oddechowych, choroby układu trawienia, otyłość, osteoporoza, choroby nerek i dróg moczowych.